"अरे विकी तु? आज अचानक ? सांगितल नाहीस काही ? अहो SS!! बघितलत का, विकी आला आहे. ये बाळा! दमला असशिल ना. ये बस. मी पाणी आणते" मी घरी पोहोचताच आईला काय करू काय नको असं झालं होतं. मी नकळवताच घरी पोहोचलो होतो. आईला समोर बघितल्यावर मला नेहमीच बरं वाटतं पण आज ज्या कारणासाठी मी घरी आलो होतो याची आठवण झाल्यावर एकदम पोटात गोळा आला. तशी आई थोडी तापट स्वभावाची तर या उलट बाबा एकदम शांत, मिश्किल. या दोघांची भांडणं बघायला खुप मजा यायची. आईचा थयथयाट चालायचा तर बाबा मस्तपैकी आईच्या फिरक्याघेत भांडणाची मजा लुटायचे.
घरी पोहचायला रात्र झाली होती. आईने मस्त गरमा गरम स्वयंपाक केला. माझी आवडती भरल्या वांग्याची भाजी आणि ज्वारीची भाकरी. हॉस्टेलचे खाऊन खाऊन इतका वैतागलो होतो. कधी एकदा घरी जाऊन आईच्या हातचे खाईन असं झालं होतं. मी तसा शांतपणे जेवत होतो. नेहमी सारखा उत्साही नाही हे आईच्या लक्षात आलं होतं.
"काय रे विकी? सगळं ठिक आहे ना?" आईने शंकेच्या स्वरात विचारलं.
"हो गं. सगळं व्यवस्थित आहे." मी तिची नजर चुकवत बोललो ते बाबांनी हेरलं. जशी आई भाकरी भाजायला पाठमोरी झाली तसं बाबांनी भुवया उचलुन न काही बोलता "काय झालयं?" विचारलं. मीही मान डोलावून "काही नाही" चा इशारा केला. पण शेवटी आई-बाबाच ते! त्यांच्यापासून काहीही लपवणं खुपच मुश्किल.
जेवणं आटोपली तसे आम्ही परसात गप्पा मारत बसलो. थोड्यावेळात परत आईने विचारले,
"विकी. अरे काय झालयं? नेहमीसारखा वाटत नाहियेस. काय झालयं नेमकं? तु काहीतरी नक्की लपवतोयेस. अहो! तुम्ही तरी बोला काहितरी."
"हो हो. अरे राजा. काय झालयं? कॉलेजात सगळ ठिक आहे ना? आज अचानक नकळवता आला आहेस. नेहमीसारखा उत्साही देखिल दिसत नाहियेस. आम्हाला काळजी वाटतेय रे. बोल काय झालय?" बाबा केविलवाण्या आवाजात बोलले.
"आई, बाबा. तुम्हाला प्रिंसिपल मॅडमनी भेटायला बोलावलय!", मी एका दमात बोलून गेलो तसे आई बाबांनी एकमेकाकडे भुवया उंचावत पाहिलं.
"का रे? काय झालं? अख्ख्या शालेय जिवनात कधी आम्हाला शाळेत यावं लागलं नाही आणि आता इंजिनिअरिंग कॉलेजमध्ये बोलावलय? काय रे विकी? मुलीचा वगैरे प्रकार नाही ना?", आईने एकदम बॉंबच टाकला. मी काय बोलावं कळत नव्हतं. मी शांतपणे माझा मोबाईल बाहेर काढला. आमचा एक ग्रुप फोटो उघडला आणि एक-एकचे नाव सांगू लागलो,
"हा आज्या,ही सारिका, हा रोह्या, हा मी, ही मुग्धा, हा मिहीर, हा सौरभ"
"हे काय दाखवतोयेस? मी प्रश्न काय विचारलाय? तु बोलतोयेस काय?", आईने त्रासिक स्वर धरला.
"आई- बाबा........ मला ............ माझं.............. नको............." , मी धाडस करू शकत नव्हतो. माझं हृदय अंदाजे सेकंदाला एक लाख तरी ठोके देत होतं. असं वाटत होतं की जणू ते माझ्या शरिराच्या बाहेर पडेल की काय.
"अरे बोलशिल तरी? काय प्रकार आहे हा विकी?" , पुन्हा आईने त्रासिक आवाजात विचारले.
"आई-बाबा. मी मुग्धाच्या प्रेमात पडलोयं ", मी एक मोठा श्वास घेतला आणि बोलून गेलो! आईला एक दोन सेकंद लागले मी काय बोललोय हे कळायला. बाबांनीपण एकदम भुवया उंचावल्या.
"अरे विकी तु काय बोलतोयेस कळतयं का तुला? " आई थोड्या रागिट आवाजत बोलली. तिकडे बाबांनी हाताने खुण करून माझा मोबाईल मागून घेतला आणि मी दाखवलेला आमचा ग्रुप फोटो बघू लागले. आईचा इकडे प्रचंड थयथयाट सुरू होता आणि बाबा शांतपणे आमचे फोटो बघत होते.
तुला अक्कल आहे का?, तुझं हे वय आहे का? , तुला हे करायला मोठ्या कॉलेजात घातलयं का? वगैरे वगैरे भरपूर प्रश्न आई एकामागोमाग एक माझ्यावर मारत होती पण बाबा शांतपणे एक एक फोटो बघत होते. साधारण पाचएक मिनिटांच्या थयथयाटानंतर आईच्या लक्षात आलं की ती एकटीच hyper झालिये.
"अहो मीच बडबडतीये. तुम्ही पण काहितरी बोला." आई रागाने बाबांना म्हणाली.
"मला मुलगी पसंत आहे" बाबा मोबाईलमध्ये बघत बोलले. मला फुदुकन हसू आलं.
"अहो तुम्हाला काही कळतयं का? काय बोलताय तुम्ही. ह्या धगोर्ड्याला रागवायचं सोडून हे काय बोलताय?"
"आहं असं होय? काय रे विक्या? कधिपासून सुरू आहे हे सगळं?", आईची नजर चुकवतं बाबांनी मला डोळा मारला. ही आमची खुप जुनी sign language. मी समजायचं ते समजलो.
"साधारण एक वर्ष झालं", मी हसू दाबत बोललो.
"एक वर्ष?आणि तु हे आज सांगतोयेस?", बाबा उगाच अश्चर्य झाल्यासारखे म्हणाले.
"Sorry बाबा. मी हे आधिच सांगायला पाहिजे होतं."
"बरं. हे एकतर्फी आहे की तिला माहितिये?", बाबांनी विचारलं.
"तिनेच मला propose केलं", मी उत्तरलो तसे बाबा खरच आश्चर्यचकित झाले.
"कर्म माझं! काय दिवस आलेत आजकाल. मला खात्री होती माझा राजा असं काही करणार नाही. तिनेच राजबंडा देखणा मुलगा बघुन तुझ्यावर काहितरी जादू केली असणार". आईने मला "राजबंडा, देखणा" वगैरे म्हटल्यावर अजुनच हसू येऊ लागलं. तिची नजर चुकवत मी हसू दाबण्याचा पुर्ण प्रयत्न करित होतो.
"मग तु काय म्हणालास?", बाबांनी परत प्रश्न केला
"मी हो म्हणालो", मी जसा बोललो तसा बाबांच्या चेहर्यावर "that's my boy" वाले expressions झळकले. त्यांची छाती अभिमानाने फुलली.
"असं कसं हो म्हणालास? तीचं background काय? तिची घरची परिस्थिती काय? हे न बघताच हो म्हणालास?" आई थोडी नाराजिच्या स्वरात बोलली.
"अगं आई या सगळ्या गोष्टीला काही अर्थ आहे का? प्रेम होण्यासाठी थोडीच एखाद्याची background बघावी लागते?" मी थोडा चिडक्या आवाजात बोललो.
"अगं स्मिता, खरच बोलतोय तो. आपला काळ वेगळा होता. ही नवी पिढी आहे. मला नाही जमलं ते यानं केलं" बाबा ओघात बोलून गेले तसा मी डोळे मोठ्ठे करून त्यांना signal दिला की ते चुकीचं बोलून गेले.
"म्हणजे? तुम्हाला काय म्हणायचय? चुकलच माझं तुम्हाला होकार कळवला. म्हणे प्रेमविवाह करणार होते! मी नसता होकार दिला तर तुमच लग्न तरी झालं असतं का देव जाणे. आई म्हणत होती गडबड करू नको पण तुम्ही इतक्यांदा घरी आलात की आप्पांनी तुम्हालाच निवडलं. चाल्ले प्रेमविवाह करायला...", आधिच तापलेल्या आईच्या चपाट्यात आता बाबाही आले.
"अगं स्मिता तसं नाही गं", बाबा तिला समजवण्याचा केविलवाणा प्रयत्न करत होते.
"राहुद्या. यावर आपण नंतर बोलू. आधी बघू या महाशयांनी अजून काय काय कारनामे केलेत. विकी, बोल प्रिंसिपल मॅडमनी का बोलावलय?", आई आता मुळ मुद्दावर आली.
मी घडला प्रकार तंतोतंत सांगितला. आई आता थोडी शांत झाली होती.
"हे बघ विकी. जे झालं ते चुकीचं आहे. तु असं बोलायला नको होतस. काहिही झालं तरी ते शिक्षक आहेत. भर वर्गात त्यांचा अपमान करणे चुकिचेच आहे. त्यांचिही चुक आहे पण ते त्यांच्या जागी योग्य आहेत. कॉलेजमध्ये तुम्ही शिकायला जाता. त्यामुळे तुमच्याकडून अपेक्षा वेगळ्या आहेत", आई मला समजावत म्हणाली.
"हो आई पण त्यांनीही विनाकारण माझ्या खाजगी गोष्टींवर सार्वजनिक टिका करणं मला मान्य नाही. त्यांना तो अधिकार नाही जरी ते शिक्षक असले तरी!", मी माझी बाजू ठामपणे मांडली.
"मला विकीचं म्हणण पटतयं स्मिता. आता ही मुलंही मोठ्ठी झाली आहेत. मानापमान यांनाही आहे. जे घडलयं ते नक्कीच चुकिचं आहे पण पुर्ण दोष विकिचा बिल्कुल नाही. मला वाटतं आपण दोन्ही बाजू लक्षात घेऊन प्रिंसिपल सोबत बोललं पाहिजे", बाबा म्हणाले.
"ठिके. कधी बोलावलय त्यांनी?", आईने विचारल.
"आपण सोमवारी जाऊ. मी मुग्धाशी पण बोलून घेतो", मी म्हणालो.
"हे बघ विकी. हा प्रकार सोडवूच आपण. पण यापुढं गोष्टी खुप जपुन आणि सांभाळून करायच्या. तुम्ही ज्याला प्रेम म्हणत आहात ते खरच प्रेम आहे की शारीरिक आकर्षण हे समजावून घ्या. हे तुमचं वय असं आहे जिथे शारीरिक आकर्षण असणं नैसर्गिक आहे. थोडा वेळ गेला तरी चालेल. आई बाबा दोनशे मैलावर राहतात, त्यामुळे त्यांना काय कळतयं म्हणत कसलिही गडबड करू नकोस. मी कशा बद्दल बोलते आहे हे तुला कळालच असेल. तेवढा समजुतदार तु आहेस. त्यामुळे थोडं धिराने. आम्हाला हे तुमचं प्रकरण अशा प्रकारे समजणं चुकिचं आहे. पण असो. आता जे झालं ते झालं. माझा आणि तुझ्या बाबांचा तुझ्यावर पुर्ण विश्वास आहे. त्याला कधिही तडा जाऊ देऊ नकोस.", आई गंभिरपणे बोलली.
"आई , बाबा मी तुम्हाला सांगणार होतोचं पण unfortunately हे असे सांगावे लागले. पण मी शब्द देतो की आजवर आम्ही मर्यादा ओलाडल्या नाहित आणि पुढेही ओलांडणार नाही. मुग्धा खरच समजुद्दार मुलगी आहे. तुम्हा दोघांनाही ती नक्की आवडेल".
"चला. रात्रिचे १२ वाजत आलेत. झोपू आता शांतपणे. स्मिता, आता मुलगा मोठा झाला आपला. आणि समजुतद्दारही. आपली जबाबदारी वाढली आता."
"हो ना. माझा राजा आहेच गुणी. बाळा झोप आता. दमला असशिल. उद्या बोलू सविस्तर तुझ्या त्या मुग्धा बद्दल", आई माझी खेचत बोलली.
"हो हो नक्कीच! मी खुप lucky आहे मला तुमच्या सारखे आई बाबा मिळाले. I love you both so much! चला good night!".
======================================================================================
घरी पोहचायला रात्र झाली होती. आईने मस्त गरमा गरम स्वयंपाक केला. माझी आवडती भरल्या वांग्याची भाजी आणि ज्वारीची भाकरी. हॉस्टेलचे खाऊन खाऊन इतका वैतागलो होतो. कधी एकदा घरी जाऊन आईच्या हातचे खाईन असं झालं होतं. मी तसा शांतपणे जेवत होतो. नेहमी सारखा उत्साही नाही हे आईच्या लक्षात आलं होतं.
"काय रे विकी? सगळं ठिक आहे ना?" आईने शंकेच्या स्वरात विचारलं.
"हो गं. सगळं व्यवस्थित आहे." मी तिची नजर चुकवत बोललो ते बाबांनी हेरलं. जशी आई भाकरी भाजायला पाठमोरी झाली तसं बाबांनी भुवया उचलुन न काही बोलता "काय झालयं?" विचारलं. मीही मान डोलावून "काही नाही" चा इशारा केला. पण शेवटी आई-बाबाच ते! त्यांच्यापासून काहीही लपवणं खुपच मुश्किल.
जेवणं आटोपली तसे आम्ही परसात गप्पा मारत बसलो. थोड्यावेळात परत आईने विचारले,
"विकी. अरे काय झालयं? नेहमीसारखा वाटत नाहियेस. काय झालयं नेमकं? तु काहीतरी नक्की लपवतोयेस. अहो! तुम्ही तरी बोला काहितरी."
"हो हो. अरे राजा. काय झालयं? कॉलेजात सगळ ठिक आहे ना? आज अचानक नकळवता आला आहेस. नेहमीसारखा उत्साही देखिल दिसत नाहियेस. आम्हाला काळजी वाटतेय रे. बोल काय झालय?" बाबा केविलवाण्या आवाजात बोलले.
"आई, बाबा. तुम्हाला प्रिंसिपल मॅडमनी भेटायला बोलावलय!", मी एका दमात बोलून गेलो तसे आई बाबांनी एकमेकाकडे भुवया उंचावत पाहिलं.
"का रे? काय झालं? अख्ख्या शालेय जिवनात कधी आम्हाला शाळेत यावं लागलं नाही आणि आता इंजिनिअरिंग कॉलेजमध्ये बोलावलय? काय रे विकी? मुलीचा वगैरे प्रकार नाही ना?", आईने एकदम बॉंबच टाकला. मी काय बोलावं कळत नव्हतं. मी शांतपणे माझा मोबाईल बाहेर काढला. आमचा एक ग्रुप फोटो उघडला आणि एक-एकचे नाव सांगू लागलो,
"हा आज्या,ही सारिका, हा रोह्या, हा मी, ही मुग्धा, हा मिहीर, हा सौरभ"
"हे काय दाखवतोयेस? मी प्रश्न काय विचारलाय? तु बोलतोयेस काय?", आईने त्रासिक स्वर धरला.
"आई- बाबा........ मला ............ माझं.............. नको............." , मी धाडस करू शकत नव्हतो. माझं हृदय अंदाजे सेकंदाला एक लाख तरी ठोके देत होतं. असं वाटत होतं की जणू ते माझ्या शरिराच्या बाहेर पडेल की काय.
"अरे बोलशिल तरी? काय प्रकार आहे हा विकी?" , पुन्हा आईने त्रासिक आवाजात विचारले.
"आई-बाबा. मी मुग्धाच्या प्रेमात पडलोयं ", मी एक मोठा श्वास घेतला आणि बोलून गेलो! आईला एक दोन सेकंद लागले मी काय बोललोय हे कळायला. बाबांनीपण एकदम भुवया उंचावल्या.
"अरे विकी तु काय बोलतोयेस कळतयं का तुला? " आई थोड्या रागिट आवाजत बोलली. तिकडे बाबांनी हाताने खुण करून माझा मोबाईल मागून घेतला आणि मी दाखवलेला आमचा ग्रुप फोटो बघू लागले. आईचा इकडे प्रचंड थयथयाट सुरू होता आणि बाबा शांतपणे आमचे फोटो बघत होते.
तुला अक्कल आहे का?, तुझं हे वय आहे का? , तुला हे करायला मोठ्या कॉलेजात घातलयं का? वगैरे वगैरे भरपूर प्रश्न आई एकामागोमाग एक माझ्यावर मारत होती पण बाबा शांतपणे एक एक फोटो बघत होते. साधारण पाचएक मिनिटांच्या थयथयाटानंतर आईच्या लक्षात आलं की ती एकटीच hyper झालिये.
"अहो मीच बडबडतीये. तुम्ही पण काहितरी बोला." आई रागाने बाबांना म्हणाली.
"मला मुलगी पसंत आहे" बाबा मोबाईलमध्ये बघत बोलले. मला फुदुकन हसू आलं.
"अहो तुम्हाला काही कळतयं का? काय बोलताय तुम्ही. ह्या धगोर्ड्याला रागवायचं सोडून हे काय बोलताय?"
"आहं असं होय? काय रे विक्या? कधिपासून सुरू आहे हे सगळं?", आईची नजर चुकवतं बाबांनी मला डोळा मारला. ही आमची खुप जुनी sign language. मी समजायचं ते समजलो.
"साधारण एक वर्ष झालं", मी हसू दाबत बोललो.
"एक वर्ष?आणि तु हे आज सांगतोयेस?", बाबा उगाच अश्चर्य झाल्यासारखे म्हणाले.
"Sorry बाबा. मी हे आधिच सांगायला पाहिजे होतं."
"बरं. हे एकतर्फी आहे की तिला माहितिये?", बाबांनी विचारलं.
"तिनेच मला propose केलं", मी उत्तरलो तसे बाबा खरच आश्चर्यचकित झाले.
"कर्म माझं! काय दिवस आलेत आजकाल. मला खात्री होती माझा राजा असं काही करणार नाही. तिनेच राजबंडा देखणा मुलगा बघुन तुझ्यावर काहितरी जादू केली असणार". आईने मला "राजबंडा, देखणा" वगैरे म्हटल्यावर अजुनच हसू येऊ लागलं. तिची नजर चुकवत मी हसू दाबण्याचा पुर्ण प्रयत्न करित होतो.
"मग तु काय म्हणालास?", बाबांनी परत प्रश्न केला
"मी हो म्हणालो", मी जसा बोललो तसा बाबांच्या चेहर्यावर "that's my boy" वाले expressions झळकले. त्यांची छाती अभिमानाने फुलली.
"असं कसं हो म्हणालास? तीचं background काय? तिची घरची परिस्थिती काय? हे न बघताच हो म्हणालास?" आई थोडी नाराजिच्या स्वरात बोलली.
"अगं आई या सगळ्या गोष्टीला काही अर्थ आहे का? प्रेम होण्यासाठी थोडीच एखाद्याची background बघावी लागते?" मी थोडा चिडक्या आवाजात बोललो.
"अगं स्मिता, खरच बोलतोय तो. आपला काळ वेगळा होता. ही नवी पिढी आहे. मला नाही जमलं ते यानं केलं" बाबा ओघात बोलून गेले तसा मी डोळे मोठ्ठे करून त्यांना signal दिला की ते चुकीचं बोलून गेले.
"म्हणजे? तुम्हाला काय म्हणायचय? चुकलच माझं तुम्हाला होकार कळवला. म्हणे प्रेमविवाह करणार होते! मी नसता होकार दिला तर तुमच लग्न तरी झालं असतं का देव जाणे. आई म्हणत होती गडबड करू नको पण तुम्ही इतक्यांदा घरी आलात की आप्पांनी तुम्हालाच निवडलं. चाल्ले प्रेमविवाह करायला...", आधिच तापलेल्या आईच्या चपाट्यात आता बाबाही आले.
"अगं स्मिता तसं नाही गं", बाबा तिला समजवण्याचा केविलवाणा प्रयत्न करत होते.
"राहुद्या. यावर आपण नंतर बोलू. आधी बघू या महाशयांनी अजून काय काय कारनामे केलेत. विकी, बोल प्रिंसिपल मॅडमनी का बोलावलय?", आई आता मुळ मुद्दावर आली.
मी घडला प्रकार तंतोतंत सांगितला. आई आता थोडी शांत झाली होती.
"हे बघ विकी. जे झालं ते चुकीचं आहे. तु असं बोलायला नको होतस. काहिही झालं तरी ते शिक्षक आहेत. भर वर्गात त्यांचा अपमान करणे चुकिचेच आहे. त्यांचिही चुक आहे पण ते त्यांच्या जागी योग्य आहेत. कॉलेजमध्ये तुम्ही शिकायला जाता. त्यामुळे तुमच्याकडून अपेक्षा वेगळ्या आहेत", आई मला समजावत म्हणाली.
"हो आई पण त्यांनीही विनाकारण माझ्या खाजगी गोष्टींवर सार्वजनिक टिका करणं मला मान्य नाही. त्यांना तो अधिकार नाही जरी ते शिक्षक असले तरी!", मी माझी बाजू ठामपणे मांडली.
"मला विकीचं म्हणण पटतयं स्मिता. आता ही मुलंही मोठ्ठी झाली आहेत. मानापमान यांनाही आहे. जे घडलयं ते नक्कीच चुकिचं आहे पण पुर्ण दोष विकिचा बिल्कुल नाही. मला वाटतं आपण दोन्ही बाजू लक्षात घेऊन प्रिंसिपल सोबत बोललं पाहिजे", बाबा म्हणाले.
"ठिके. कधी बोलावलय त्यांनी?", आईने विचारल.
"आपण सोमवारी जाऊ. मी मुग्धाशी पण बोलून घेतो", मी म्हणालो.
"हे बघ विकी. हा प्रकार सोडवूच आपण. पण यापुढं गोष्टी खुप जपुन आणि सांभाळून करायच्या. तुम्ही ज्याला प्रेम म्हणत आहात ते खरच प्रेम आहे की शारीरिक आकर्षण हे समजावून घ्या. हे तुमचं वय असं आहे जिथे शारीरिक आकर्षण असणं नैसर्गिक आहे. थोडा वेळ गेला तरी चालेल. आई बाबा दोनशे मैलावर राहतात, त्यामुळे त्यांना काय कळतयं म्हणत कसलिही गडबड करू नकोस. मी कशा बद्दल बोलते आहे हे तुला कळालच असेल. तेवढा समजुतदार तु आहेस. त्यामुळे थोडं धिराने. आम्हाला हे तुमचं प्रकरण अशा प्रकारे समजणं चुकिचं आहे. पण असो. आता जे झालं ते झालं. माझा आणि तुझ्या बाबांचा तुझ्यावर पुर्ण विश्वास आहे. त्याला कधिही तडा जाऊ देऊ नकोस.", आई गंभिरपणे बोलली.
"आई , बाबा मी तुम्हाला सांगणार होतोचं पण unfortunately हे असे सांगावे लागले. पण मी शब्द देतो की आजवर आम्ही मर्यादा ओलाडल्या नाहित आणि पुढेही ओलांडणार नाही. मुग्धा खरच समजुद्दार मुलगी आहे. तुम्हा दोघांनाही ती नक्की आवडेल".
"चला. रात्रिचे १२ वाजत आलेत. झोपू आता शांतपणे. स्मिता, आता मुलगा मोठा झाला आपला. आणि समजुतद्दारही. आपली जबाबदारी वाढली आता."
"हो ना. माझा राजा आहेच गुणी. बाळा झोप आता. दमला असशिल. उद्या बोलू सविस्तर तुझ्या त्या मुग्धा बद्दल", आई माझी खेचत बोलली.
"हो हो नक्कीच! मी खुप lucky आहे मला तुमच्या सारखे आई बाबा मिळाले. I love you both so much! चला good night!".
======================================================================================
-अद्वैत कुलकर्णी